Pokrzywy słyną ze swojej zdolności do parzenia skóry. Odpowiadają za to unikalne włoski znajdujące się na roślinie. W tym artykule przybliżamy, jak kwas mrówkowy, histamina oraz acetylocholina wpływają na skórę po zetknięciu z pokrzywą. Dodatkowo, odkryjesz, jakie związki chemiczne są odpowiedzialne za jej drażniące działanie.
Spis treści
Jak pokrzywa parzy skórę
Pokrzywa podrażnia skórę poprzez przebijanie jej drobnymi włoskami, które uwalniają drażniący płyn. Te włoski, znajdujące się na roślinie, zawierają kwas mrówkowy oraz inne substancje drażniące. W momencie dotknięcia pokrzywy, włoski przebijają naskórek, wprowadzając płyn do skóry. To prowadzi do miejscowego stanu zapalnego objawiającego się zaczerwienieniem, pieczeniem i bólem.
Dlatego właśnie pokrzywa wywołuje takie reakcje oraz objawy.
Przykładami gatunków o takich właściwościach są pokrzywa zwyczajna i pokrzywa żegawka. Parzące cechy pokrzywy są wynikiem reakcji chemicznej zachodzącej na skórze po zetknięciu z rośliną.
Mechanizm działania parzących włosków
Kłujące włoski pokrzywy działają niczym malutkie igiełki. Gdy zetkną się ze skórą, przebijają jej powierzchnię, uwalniając drażniący płyn zawierający kwas mrówkowy. To właśnie ten związek odpowiada za pieczenie i ból, prowadząc do miejscowego stanu zapalnego, który objawia się zaczerwienieniem i obrzękiem.
Substancje drażniące w pokrzywie
Substancje znajdujące się w pokrzywie, takie jak kwas mrówkowy, histamina oraz acetylocholina, mogą wywołać zapalenie skóry po kontakcie z tą rośliną. Kwas mrówkowy jest głównym sprawcą intensywnego pieczenia i bólu, które odczuwamy po poparzeniu[3]. Histamina oraz acetylocholina dodatkowo potęgują reakcję, prowadząc do zaczerwienienia i obrzęku[3]. Te związki działają wspólnie, powodując szybką i intensywną reakcję skórną po zetknięciu z parzącymi włoskami pokrzywy.
Skład chemiczny pokrzywy i jego wpływ na skórę
Pokrzywa zawiera w swoim składzie chemicznym kilka kluczowych substancji, które wpływają na reakcje skórne po kontakcie z tą rośliną. Główne związki odpowiedzialne za jej parzące właściwości to kwas mrówkowy, histamina i acetylocholina. Kwas mrówkowy obecny w płynie drażniącym powoduje pieczenie i ból, co prowadzi do zapalenia skóry. Histamina i acetylocholina potęgują te efekty, nasilając zaczerwienienie oraz obrzęk.
Reakcja skóry po zetknięciu z pokrzywą jest wynikiem działania tych substancji, które wspólnie wywołują szybkie i wyraźne symptomy. Można to przyrównać do chemicznego poparzenia, gdzie kluczową rolę odgrywa kwas mrówkowy. Zrozumienie chemicznego składu pokrzywy i jego wpływu na skórę jest istotne, szczególnie dla osób podatnych na alergie i reakcje skórne.
Rola kwasu mrówkowego
Kwas mrówkowy odgrywa kluczową rolę w działaniu pokrzywy, będąc głównym składnikiem płynu drażniącego, który wywołuje pieczenie i ból po zetknięciu ze skórą. Obecny jest również w jadzie mrówek, co świadczy o jego silnych właściwościach drażniących. Kiedy pokrzywa dotyka naskórka, kwas ten uwalnia się z malutkich włosków, wywołując intensywną reakcję zapalną. Objawia się to pieczeniem, bólem, zaczerwienieniem i obrzękiem – typowymi symptomami po oparzeniu pokrzywą[4].
Oprócz kwasu mrówkowego, takie substancje jak histamina i acetylocholina również przyczyniają się do szybkiej i intensywnej reakcji skórnej, co jest charakterystyczne dla kontaktu z tą rośliną. Histamina i acetylocholina potęgują reakcję, prowadząc do zaczerwienienia i obrzęku. Te związki działają wspólnie, powodując szybką i intensywną reakcję skórną po zetknięciu z parzącymi włoskami pokrzywy.
Reakcja skóry po zetknięciu z pokrzywą jest wynikiem działania tych substancji, które wspólnie wywołują szybkie i wyraźne symptomy. Można to przyrównać do chemicznego poparzenia, gdzie kluczową rolę odgrywa kwas mrówkowy.
Wpływ histaminy i acetylocholiny
Histamina oraz acetylocholina odgrywają kluczową rolę w reakcji skóry na kontakt z pokrzywą[5]. Włoski tej rośliny, przebijając naskórek, uwalniają te substancje. Ich obecność powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz zwiększa ich przepuszczalność. W rezultacie skóra w miejscu kontaktu zaczerwienia się i puchnie. To właśnie te związki chemiczne odpowiadają za charakterystyczne objawy poparzenia pokrzywą, takie jak stan zapalny, pieczenie czy ból. Intensyfikują one reakcję skórną, sprawiając, że staje się ona szybka i widoczna.
Źródła:
- [1] https://inspiracje.polki.pl/dom/ogrod-i-balkon/czy-wiesz-dlaczego-pokrzywa-parzy/
- [2] https://www.roslinyzielone.pl/dlaczego-pokrzywy-parza/
- [3] https://www.crazynauka.pl/dlaczego-pokrzywy-parza/
- [4] https://www.olsztyn.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/6pj2jYthOvhM/content/niby-niepozorna-a-parzy-
- [5] https://pl.wikipedia.org/wiki/Pokrzywa_zwyczajna
fizyk z pasji i zawodu, zafascynowany astrofizyką i mechaniką kwantową. Na co dzień pracuje na jednej z polskich uczelni, a w wolnych chwilach tropi naukowe ciekawostki i stara się tłumaczyć skomplikowane zjawiska w prostych słowach. W Klubie Naukowca dzieli się swoją wiedzą i entuzjazmem do odkrywania tajemnic wszechświata.
